Монгол улсын ТХГН-ийн сүлжээ
Монгол Улс газар нутгийнхаа 30 хүртэл хувийг Тусгай
хамгаалалтад авахаар дэлхий нийтэд зарласан. Энэ зорилтыг хангах үүднээс
байгаль- экологийн тэнцлийг хангахад онцгой нөлөө бүхий газар нутгийг сонгон,
зохих судалгаа, шалгуурыг үндэслэн тогтоосны үндсэн дээр ТХГН-ийн сүлжээг
өргөжүүлэх ажлыг УИХ-аас 1998 онд баталсан “Тусгай хамгаалалттай газар нутгийн
үндэсний хөтөлбөр”, Засгийн газрын үйл ажиллагааны мөрийн хөтөлбөрт тусгагдсаны
дагуу зохион байгуулан ажиллаж байна. Монгол улсын нийт газар нутгийн 14.4 хувь
буюу 22.5 сая га бүхий 65 хэсэг газар нь УТХГН-ийн сүлжээнд хамрагдаад
байгаа болно. Тэдгээрээс 12 нь дархан цаазат газар, 24 нь байгалийн цогцолборт
газар, 20 нь байгалийн нөөц газар, 9 нь байгалийн дурсгалт газрын ангилалд
хамрагдсан байна.
Дархан цаазат газар 46.87%
Байгалийн цогцолборт газар
43.31%
нийт нутаг
Байгалийн нөөц газар
9.31%
дэвсгэрийн
14.4%
Дурсгалт газар 0.51%
ТХГН-ийн эзлэх талбай /%/
Улсын тусгай хамгаалалттай
газар нутгууд
|
№
|
Улсын тусгай хамгаалалттай газар нутаг
|
Талбай /га/
|
Улсын тусгай хамгаалалтанд авсан
|
|
|
Он
|
Шийдвэр
|
|||
|
Дархан цаазат газар
|
||||
|
1
|
Говийн их /А.Б/
|
5311730
|
1975/1995
|
АИХТ-ийн 84-р зарлиг/ УИХ-ын 26-р тогтоол
|
|
2
|
Хөх сэрхийн нуруу
|
65920
|
1977/1995
|
АИХТ-ийн 76-р зарлиг/ УИХ-ын 26-р тогтоол
|
|
3
|
Богдхан уул
|
41651
|
1957/1978/1995
|
УИХТ-ийн 31-р зарлиг/ АИХТ-ийн
248-р зарлиг/ УИХ-ын 26-р тогтоол
|
|
4
|
Хасагтхайрхан
|
27448
|
1965/1995
|
АИХТ-ийн 17-р зарлиг/ УИХ-ын 26-р тогтоол
|
|
5
|
Хан Хэнтий
|
1227074
|
1992/1995
|
УБХ-ын 11-р тогтоол/ УИХ-ын 26-р тогтоол
|
|
6
|
Нөмрөг
|
311205
|
1992/1995
|
УБХ-ын 11-р тогтоол/ УИХ-ын 26-р тогтоол
|
|
7
|
Дорнод Монгол
|
570374
|
1992/1995
|
УБХ-ын 11-р тогтоол/ УИХ-ын 26-р тогтоол
|
|
8
|
Монгол дагуур
|
103016
|
1992/1995
|
УБХ-ын 11-р тогтоол/ УИХ-ын 26-р тогтоол
|
|
9
|
Отгонтэнгэр уул
|
95510
|
1992/1995
|
УБХ-ын 11-р тогтоол/ УИХ-ын 26-р тогтоол
|
|
10
|
Увс нуурын ай сав
|
735845
|
1993/1995/2008
|
УИХ-ын 83-р тогтоол / УИХ-ын 26-р тогтоол /
УИХ-ын 05-р тогтоол |
|
11
|
Говийн бага /А.Б/
|
1839176
|
1993/1996
|
УИХ-ын 83-р тогтоол/УИХ-ын 43-р тогтоол
|
|
12
|
Хорьдол сарьдаг
|
225574
|
1997/2008
|
УИХ-ын 47-р тогтоол, УИХ-ын 05-р тогтоол
|
|
ДЦГ-ын дүн
|
10554523
|
46.87%
|
||
|
Байгалийн цогцолборт газар
|
||||
|
1
|
Хөвсгөл орчмын нутаг
|
838070
|
1992/1995
|
УБХ-ын 11-р тогтоол/ УИХ-ын 26-р тогтоол
|
|
2
|
Хорго-Тэрхийн цагаан нуур
|
77267
|
1965/1995
|
АИХТ-ийн 12-р зарлигаар ДГ болгон УИХ-ын
26-р тогтоолоор БЦГ
|
|
3
|
Говь гурван сайхан
|
2694737
|
1965/1993/2000
|
АИХТ-ийн 17-р зарлигаар ДЦГ, УИХ-ын 83-р
тогтоол БЦГ,
УИХ-ын 29-р тогтоолоор өргөтгөв. |
|
4
|
Горхи тэрэлж
|
293168
|
1993
|
УИХ-ын 83-р тогтоолоор
|
|
5
|
Алтай таван богд
|
636161
|
1996
|
УИХ-ын 43-р тогтоолоор
|
|
6
|
Хангайн нуруу
|
888455
|
1996
|
УИХ-ын 43-р тогтоолоор
|
|
7
|
Хар-Ус нуур
|
850272
|
1997
|
УИХ-ын 47-р тогтоолоор
|
|
8
|
Ноён хангай
|
59088
|
1998
|
УИХ-ын 28-р тогтоолоор
|
|
9
|
Хустайн нуруу
|
50620
|
1993/1998
|
УИХ-ын 83-р тогтоол БНГ, УИХ -ын 115-р
тогтоол
|
|
10
|
Цамбагарав
|
110960
|
2000
|
УИХ-ын 29-р тогтоолоор
|
|
11
|
Сийлхэмийн нуруу
|
140080
|
2000
|
УИХ-ын 29-р тогтоолоор
|
|
12
|
Хан хөхий-Хяргас нуур
|
553350
|
2000
|
УИХ-ын 29-р тогтоолоор
|
|
13
|
Тарвагатайн нуруу
|
525440
|
2000
|
УИХ-ын 29-р тогтоолоор
|
|
14
|
Ононбалж
|
415752
|
2000
|
УИХ-ын 29-р тогтоолоор
|
|
15
|
Тужийн нарс
|
70119
|
2002
|
УИХ-ын 39-р тогтоолоор
|
|
16
|
Мянган угалзат
|
63212
|
2002
|
УИХ-ын 39-р тогтоолоор
|
|
17
|
Улаан тайга
|
108237
|
2003
|
УИХ-ын 30-р тогтоолоор
|
|
18
|
Хөгнө-Тарна
|
83612
|
1997/2003
|
УИХ-ын 47-р тогтоол / УИХ-ын 30-р тогтоол
|
|
19
|
Дарьганга
|
64710
|
1993/2004
|
УИХ-ын 83-р тогтоол Ганга нуурын ДГ, УИХ-ын
22-р тогтоол
|
|
20
|
Мөнххайрхан
|
300446
|
2006
|
УИХ-ын 26-р тогтоолоор
|
|
21
|
Орхоны хөндий
|
92956
|
2006
|
УИХ-ын 26-р тогтоолоор
|
|
22
|
Их богд уул
|
313193
|
2008
|
УИХ-ын 05–р тогтоол
|
|
23
|
Монгол элс орчим
|
269000
|
2010
|
УИХ-ын 6-р тогтоолоор
|
|
24
|
Улаагчны хар нуур түүний орчмын газар нутаг
|
254000
|
2010
|
УИХ-ын 6-р тогтоолоор
|
|
БЦГ дүн
|
9752905
|
43.31%
|
||
|
Байгалийн нөөц газар
|
||||
|
1
|
Нагалхаан уул
|
3076
|
1957/1995
|
АИХТ-ийн 31-р зарлигаар ДЦГ, УИХ-ын 26-р
тогтоолоор БНГ
|
|
2
|
Батхаан уул
|
21850
|
1957/1995
|
АИХТ-ийн 31-р зарлигаар ДЦГ, УИХ-ын
26-р тогтоол
|
|
3
|
Лхачинвандад уул
|
58800
|
1964/1995
|
АИХТ-ийн 17-р зарлигаар ДЦГ, УИХ-ын
26-р тогтоол
|
|
4
|
Булган гол
|
7657
|
1965/1995
|
АИХТ-ийн 17- р зарлигаар ДЦГ, УИХ-ын 26-р
тогтоол
|
|
5
|
Угтам
|
46160
|
1993
|
УИХ-ын 83-р тогтоолоор
|
|
6
|
Шаргаманхан
|
390071
|
1993
|
УИХ-ын 83-р тогтоолоор
|
|
7
|
Загийн ус
|
273606
|
1996
|
УИХ-ын 43-р тогтоолоор
|
|
8
|
Алаг хайрхан
|
36400
|
1996
|
УИХ-ын 43-р тогтоолоор
|
|
9
|
Бурханбуудай
|
52110
|
1996
|
УИХ-ын 43-р тогтоолоор
|
|
10
|
Эргэлийн зоо
|
60910
|
1996
|
УИХ-ын 43-р тогтоолоор
|
|
11
|
Их нарт
|
43740
|
1997
|
УИХ-ын 47-р тогтоолоор
|
|
12
|
Тосон хулстай
|
469928
|
1998
|
УИХ-ын 28-р тогтоолоор
|
|
13
|
Хар ямаат
|
50594
|
1998
|
УИХ-ын 28-р тогтоолоор
|
|
14
|
Яхь нуур
|
251388
|
1998
|
УИХ-ын 28-р тогтоолоор
|
|
15
|
Дэвэлийн арал
|
10300
|
2000
|
УИХ-ын 28-р тогтоолоор
|
|
16
|
Ханжаргалант
|
62968
|
2003
|
УИХ-ын 30-р тогтоолоор
|
|
17
|
Намнан уул
|
29721
|
2003
|
УИХ-ын 30-р тогтоолоор
|
|
18
|
Их газрын чулуу
|
34094
|
2003
|
УИХ-ын 30-р тогтоолоор
|
|
19
|
Тэсийн гол орчмын нутаг
|
102897
|
2006
|
УИХ-ын 26-р тогтоолоор
|
|
20
|
Алтан хөхий уул түүний орчмын нутаг
|
88000
|
2010
|
УИХ-ын 6-р тогтоолоор
|
|
БНГ дүн
|
2094270
|
9.31%
|
||
|
Дурсгалт газар
|
||||
|
1
|
Булган уул
|
1840
|
1965/1995
|
АИХТ-ийн 17-р зарлигаар ДЦГ, УИХ-ын
26-р тогтоол
|
|
2
|
Уран тогоо, Тулга уул
|
5800
|
1965/1995
|
АИХТ-ийн 17-р зарлигаар ДЦГ, УИХ-ын
26-р тогтоол
|
|
3
|
Ээж хайрхан
|
22475
|
1992/1995
|
УБХ-ын 11-р тогтоолоор УИХ-ын 26- р тогтоол
|
|
4
|
Хүйсийн найман нуур
|
11500
|
1992/1995
|
УБХ-ын 11-р тогтоолоор УИХ-ын 26 -р тогтоол
|
|
5
|
Сүйхэнт
|
4830
|
1996
|
УИХ-ын 43-р тогтоолоор
|
|
6
|
Шилийн богд
|
17935
|
2004
|
УИХ-ын 22-р тогтоолоор
|
|
7
|
Хөргийн хөндий
|
6400
|
2004
|
УИХ-ын 22-р тогтоолоор
|
|
8
|
Даяндээрхийн агуй
|
31303
|
2006
|
УИХ-ын 26-р тогтоолоор
|
|
9
|
Хүрэн бэлчир түүний орчмын газар нутаг
|
12000
|
2010
|
УИХ-ын 6-р тогтоолоор
|
|
ДГ дүн
|
114083
|
0.51%
|
||
|
Нийт дүн
|
22515781
|
100%
|
||
Олон улсын шим мандлын нөөц газрын сүлжээнд
хамрагдсан газрууд
|
д/д
|
Шим мандлын нөөц газар
|
Талбайн хэмжээ /га/
|
Хамгаалалтад авсан он
|
|
1
|
Говийн их дархан цаазат газар
|
5311730
|
1990
|
|
2
|
Богдхан уул
|
41651
|
1996
|
|
3
|
Увс нуурын ай савын дархан цаазат газар
|
712545
|
1997
|
|
4
|
Хустайн нурууны байгалийн цогцолборт газар
|
50620
|
2004
|
|
5
|
Дорнод Монголын тал газар
|
570374
|
2005
|
|
6
|
Монгол дагуурын тал
|
103016
|
2007
|
Дэлхийн өвд хамрагдсан газар
|
д/д
|
Дэлхийн унаган байгалийн өв
|
Талбайн хэмжээ /га/
|
Хамгаалалтад авсан он
|
|
1
|
Увс нуурын ай савын дархан цаазат газар
|
712545
|
2003
|
|
2
|
Орхоны хөндийн соёлын дурсгал
|
92956
|
2004
|
No comments:
Post a Comment